Πληροφορίες για τη μάχη του Κουτσελιού, που έγινε στις 26 φεβρουαρίουτο 1854, όπως τις βρήκαμε στο βιβλίο του Κ.Σιόντη "ο Δήμος Παμβώτιδας" . Παραθέτει περιγραφές της μάχης όπως τη διηγήθηκαν αγωνιστές του Θ. Γρίβα στην εφημερίδα της εποχής "Φωνή της Ηπείρου" και όπως την αναφέρει ο Π. Αραβαντινός στο βιβλίο "Περιγραφή της Ηπείρου".
Στην παραπάνω μάχη αναφέρθηκε κι ο μεγάλος ποιητής του τόπου μας, Κώστας Κρυστάλλης αναφέροντας τα ακόλουθα: Το χωρίο τούτο το οποίον κείται πέριξ κωδωνοειδούς λόφου είναι γνωστό εις την ιστορία της νεώτερης Ελλάδος δια την αυτώ ανδραγαθίαν του στρατηγού Θεόδωρου Γρίβα. Διελθών ούτος κατά Φεβρουάριον του 1854 την περιώνυμον Πλάκαν του Αράχθου κατέφθασε δια των Κατσανοχωρίων εις Κουτσιλιό, ένθα ωχυρώθη και διεκήρυξε εις τα χωρία την ένοπλον εξέγερσιν κατά των Τούρκων. Την πρωία ομως της εορτής τους (26 Φεβρουαρίου) προσεβλήθη αιφνιδίως υπό του εχθρού, αθρόως καθ΄όλην την νύχτα εξελθόντος εξ Ιωαννίνων, καθ΄ου ηγωνίσθη, καρτερικώτατα μέχρι της δύσεως του ηλίου, ότε καταφθάσαντος και του ήρωος Σουλιώτου Λάμπρου Θύμιου Ζήκου μετά 400 ατρόμητων οπαδών του έτρεψεν εις αισχράν φυγήν τα πολυάριθμα στίφη του Αβδή-πασά. Φοβηθείς όμως μήπως την επιούσαν ούτος επιπέση κατ΄αυτού με πολλαπλασίαν δύναμιν, ανεχώρησεν αυθωρεί εις Κατσανοχώρια και Μέτσοβον.
Αναφορά σε πρόσωπα του τόπου μας με ηρωική δράση στα χρόνια του πολέμου, όπως τη βρήκαμε στο βιβλίο του Δ. Σαλαμάγκα " Καθώς χάραξε η Λευτεριά"
